skutki wojen w 2 połowie XVII wieku, zniszczenia i straty terytorialne.

Skutki wojen: - na rzecz Rosji utraciliśmy: ziemię smoleńską, siewierską i czernihowską oraz lewobrzeżną Ukrainę wraz z Kijowem - na rzecz Szwecji: zlikidowana zostaje zależność lenna Prus od Polski,  większa część Inflant przypada Szwecji, Polska zachowuje południowo-wschodnią część Inflant - na rzecz Turcji: początkowo straciliśmy Podole wraz z Kamieńcem Podolskim, jednak na mocy pokoju w Karłowicach (1699) odzyskaliśmy te tereny wraz z województwem kijowskim i bracławskim Dodatkowo : - Jan Kazimierz zrzeka się pretensji do tronu szwedzkiego w imieniu swoim i następców - Szwecja obowiązuje się zagwarantować wolność handlu na Bałtyku - Protestantom w Prusach Królewskich zagwarantowano tolerancję religijną